Στην Ευρώπη: ποιος μεταναστεύει πού;
Η «Γενιά Κρατική Χρεοκοπίας» μεταναστεύει, έγραψε πρόσφατα μία οικονομική εφημερίδα. Νεαροί Έλληνες αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό – και δεν είναι οι μοναδικοί στην Ευρώπη. Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση άλλαξε τα μεταναστευτικά ρεύματα στην Ευρώπη.
πηγή για την δημοσιευση Goethe Institut
Εάν μετά την πτώση του σιδηρού παραπετάσματος οι περισσότεροι εργαζόμενοι μετανάστευαν από τις νέες υποψήφιες για ένταξη χώρες της Ε.Ε. από την Ανατολή στη Δύση – κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία, την Ισπανία και την Ιρλανδία -, ο προορισμός έχει εντωμεταξύ αλλάξει. Ο Νότος μεταναστεύει ξανά στο Βορρά, όπως ήδη συνέβη μία φορά μεταξύ των ετών 1960 και 1970.
Μεταξύ του 2000 και του 2007 μετανάστευαν κάθε χρόνο για παράδειγμα στην Ισπανία κατά μέσο όρο 730.000 άνθρωποι, κυρίως από τη Ρουμανία. Το 2009 ήταν ακόμα μόλις 150.000, ενώ ξενιτεύτηκαν περισσότεροι από 100.000 Ισπανοί (Έκθεση της Deutsche Bank). Η Μεγάλη Βρετανία με τη λιγότερο ρυθμισμένη αγορά εργασίας έγινε προτιμώμενος προορισμός Πολωνών και Ινδών (εκάστοτε δέκα τοις εκατό των μεταναστών), ενώ οι Πορτογάλοι προτιμούν το Λουξεμβούργο (25 τοις εκατό των μεταναστών).
Γερμανία: λιγότεροι μετανάστες
Η έκθεση του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) για τη μετανάστευση 2011 (IMO 2011) συνοψίζει τους αριθμούς για το έτος κρίσης 2009. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, 16 από τα 22 κράτη του ΟΟΣΑ σημείωσαν μείωση μεταξύ πέντε και 43 τοις εκατό. Μόνο η Σουηδία, οι Κάτω Χώρες, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ είχαν θετικές τιμές μετανάστευσης από 1 έως 17 τοις εκατό. Ουραγός της έκθεσης είναι η Τσεχία με μείωση πάνω από 40 τοις εκατό. Η Γερμανία βρίσκεται με μείον 13 τοις εκατό στις μεσαίες θέσεις. Αυτό σημαίνει: ο αριθμός των Γερμανών αλλά και των πολιτών, που δεν είναι υπήκοοι της Ε.Ε. αλλά ζουν στη Γερμανία, οι οποίοι εγκατέλειψαν τη χώρα, είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των μεταναστών που ήρθαν στη Γερμανία. Αν τη δεκαετία του 1970 αποφάσιζαν ετησίως μόνο 50.000 Γερμανοί υπήκοοι να αναζητήσουν την τύχη τους στο εξωτερικό, το έτος 2009 η συγκριτική τιμή ανήλθε σε περίπου 155.000 άτομα. Οι περισσότεροι Γερμανοί πήγαν στην Ελβετία, τις ΗΠΑ, την Αυστρία και την Πολωνία.
Θετικά τονίζει η IMO 2011, ότι η Γερμανία βίωσε μεγάλη μετανάστευση φοιτητών από το εξωτερικό. Περισσότεροι από 60.000 φοιτητές επέλεξαν το 2009 τη Γερμανία ως τόπο σπουδών – αριθμός ρεκόρ. Ιδιαίτερα αγαπητή είναι η Γερμανία στους Κινέζους, που αποτελούν το 15 τοις εκατό των αλλοδαπών φοιτητών.
Στα κράτη μέλη της Ε.Ε. το ποσοστό του αλλοδαπού πληθυσμού κυμαίνεται από λιγότερο του ενός τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού (Σλοβακία) μέχρι 39 τοις εκατό (Λουξεμβούργο). Στις περισσότερες χώρες το ποσοστό των αλλοδαπών ανέρχεται ωστόσο στο 2 έως 8 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού. Στα περισσότερα κράτη (εκτός του Λουξεμβούργου) την πλειονότητα του αλλοδαπού πληθυσμού αποτελούν πολίτες που δεν κατάγονται από χώρες της Ε.Ε. Στη Γερμανία, τη Δανία και την Ολλανδία τη μεγαλύτερη ομάδα αλλοδαπών αποτελούν οι Τούρκοι υπήκοοι. Αντιθέτως υπάρχουν πολυάριθμοι πολίτες των πρώην αποικιών στην Πορτογαλία (Πράσινο Ακρωτήρι, Βραζιλία και Αγκόλα) και στην Ισπανία (Ισημερινός και Μαρόκο). Για ιστορικούς λόγους και εξαιτίας της γεωγραφικής εγγύτητας την πλειονότητα των αλλοδαπών αποτελούν στην Ελλάδα μετανάστες από την Αλβανία, στη Σλοβενία πολίτες από άλλες περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, στη Σλοβακία Τσέχοι πολίτες και στην Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία πολίτες από την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Όσο υψηλότερου επιπέδου είναι η μόρφωση, τόσο μεγαλύτερη είναι η κινητικότητα
Σύμφωνα με μία αντιπροσωπευτική δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου από το 2009, η προθυμία μεταξύ των Ευρωπαίων να εργαστούν στο εξωτερικό είναι μεγαλύτερη σε νέους ανθρώπους και αυξάνεται με το επίπεδο μόρφωσης. Προορισμοί στις άλλες χώρες της Ε.Ε. φαίνεται να είναι σαφώς δημοφιλείς σε νέους Ευρωπαίους, ιδίως στην περίπτωση που στη χώρα τους οι επαγγελματικές προοπτικές είναι δυσοίωνες.
Έτσι, από μία νέα δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου το έτος 2011 μεταξύ των 15χρονων και των 35χρονων προέκυψε, ότι λόγω των δυσοίωνων προοπτικών στην αγορά εργασίας, ένας στους δύο μπορεί να φανταστεί προσωρινά ή μόνιμα να εργαστεί σε κάποιο άλλο κράτος-μέλος. Ιδιαίτερα συχνά ανέφεραν οι νέοι Ιρλανδοί, Πορτογάλοι, Ισπανοί και Έλληνες την έλλειψη διαθέσιμων θέσεων εργασίας στην περιοχή τους ή στην ειδίκευσή τους καθώς και χαμηλούς μισθούς. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο μόρφωσης τόσο μεγαλύτερη είναι η επιθυμία να εργαστούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες - 55 τοις εκατό με υψηλότερο έναντι 33 τοις εκατό με χαμηλότερο επίπεδο κατάρτισης.
Τα γλωσσικά τμήματα είναι πλήρες
Τα τμήματα Γερμανικών είναι πλήρες, αναφέρει το Ινστιτούτο Goethe της Αθήνας. Τα φόρουμ στο διαδίκτυο, οι διοργανώσεις ενημέρωσης για όσους θέλουν να μεταναστεύσουν, τα εντατικά μαθήματα ξένων γλωσσών επίσης πλήρες. Περισσότεροι από το ένα τρίτο των νέων στην Ελλάδα μπορούν να φανταστούν να πάνε μόνιμα στο εξωτερικό. Δεν βλέπουν να έχουν πια ευκαιρίες στην πατρίδα τους. Η ανεργία στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 30 κυμαίνεται στο 40 τοις εκατό. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στους νεαρούς Ισπανούς: και αυτοί επιδιώκουν όλο και περισσότερο να πάνε Βόρια, και εν προκειμένω κυρίως στη Γερμανία. Η μετανάστευση μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας είναι αντιθέτως από το 2006 αρνητική. Το 2009 εγκατέλειψαν 35.000 μετανάστες (Τούρκοι, πολίτες με τούρκικη καταγωγή, Γερμανοί) τη Γερμανία με προορισμό την Τουρκία, ενώ 27.200 ήρθαν από τη χώρα του Βοσπόρου στη Γερμανία. Πολλοί νεαροί Τούρκοι δήλωσαν , πως τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, που στην πατρίδα τους η οικονομία ακμάζει, θα βρουν πιο εύκολα εργασία και θα μπορούν να κάνουν καριέρα στη Τουρκία παρά στη Γερμανία.
Πρόσφατα στοιχεία δεν υπάρχουν ακόμα. Και επειδή στην Ευρώπη δεν υπάρχουν πια έλεγχοι στα σύνορα και ο καθένας μπορεί να εγκατασταθεί στη γειτονική χώρα χωρίς να δηλωθεί, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι αριθμοί. Η έκθεση για τη μετανάστευση του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εσωτερικών για το 2009 κατέγραψε περίπου 8.500 μεταναστεύσεις από την Ελλάδα στη Γερμανία, αλλά πάνω από 16.000 Έλληνες εγκατέλειψαν τη Γερμανία. Αυτό εντωμεταξύ μπορεί να έχει αλλάξει δραματικά. Η έκθεση της Deutsche Bank θεωρεί πάντως σίγουρο ότι τα επόμενα χρόνια ο αριθμός κυρίως Ελλήνων αλλά και Ιρλανδών και Ισπανών που θα μεταναστεύσουν στην Γερμανία θα αυξηθεί.
Η έκθεση του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) για τη μετανάστευση 2011 (IMO 2011) συνοψίζει τους αριθμούς για το έτος κρίσης 2009. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, 16 από τα 22 κράτη του ΟΟΣΑ σημείωσαν μείωση μεταξύ πέντε και 43 τοις εκατό. Μόνο η Σουηδία, οι Κάτω Χώρες, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ είχαν θετικές τιμές μετανάστευσης από 1 έως 17 τοις εκατό. Ουραγός της έκθεσης είναι η Τσεχία με μείωση πάνω από 40 τοις εκατό. Η Γερμανία βρίσκεται με μείον 13 τοις εκατό στις μεσαίες θέσεις. Αυτό σημαίνει: ο αριθμός των Γερμανών αλλά και των πολιτών, που δεν είναι υπήκοοι της Ε.Ε. αλλά ζουν στη Γερμανία, οι οποίοι εγκατέλειψαν τη χώρα, είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των μεταναστών που ήρθαν στη Γερμανία. Αν τη δεκαετία του 1970 αποφάσιζαν ετησίως μόνο 50.000 Γερμανοί υπήκοοι να αναζητήσουν την τύχη τους στο εξωτερικό, το έτος 2009 η συγκριτική τιμή ανήλθε σε περίπου 155.000 άτομα. Οι περισσότεροι Γερμανοί πήγαν στην Ελβετία, τις ΗΠΑ, την Αυστρία και την Πολωνία.
Θετικά τονίζει η IMO 2011, ότι η Γερμανία βίωσε μεγάλη μετανάστευση φοιτητών από το εξωτερικό. Περισσότεροι από 60.000 φοιτητές επέλεξαν το 2009 τη Γερμανία ως τόπο σπουδών – αριθμός ρεκόρ. Ιδιαίτερα αγαπητή είναι η Γερμανία στους Κινέζους, που αποτελούν το 15 τοις εκατό των αλλοδαπών φοιτητών.
Στα κράτη μέλη της Ε.Ε. το ποσοστό του αλλοδαπού πληθυσμού κυμαίνεται από λιγότερο του ενός τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού (Σλοβακία) μέχρι 39 τοις εκατό (Λουξεμβούργο). Στις περισσότερες χώρες το ποσοστό των αλλοδαπών ανέρχεται ωστόσο στο 2 έως 8 τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού. Στα περισσότερα κράτη (εκτός του Λουξεμβούργου) την πλειονότητα του αλλοδαπού πληθυσμού αποτελούν πολίτες που δεν κατάγονται από χώρες της Ε.Ε. Στη Γερμανία, τη Δανία και την Ολλανδία τη μεγαλύτερη ομάδα αλλοδαπών αποτελούν οι Τούρκοι υπήκοοι. Αντιθέτως υπάρχουν πολυάριθμοι πολίτες των πρώην αποικιών στην Πορτογαλία (Πράσινο Ακρωτήρι, Βραζιλία και Αγκόλα) και στην Ισπανία (Ισημερινός και Μαρόκο). Για ιστορικούς λόγους και εξαιτίας της γεωγραφικής εγγύτητας την πλειονότητα των αλλοδαπών αποτελούν στην Ελλάδα μετανάστες από την Αλβανία, στη Σλοβενία πολίτες από άλλες περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, στη Σλοβακία Τσέχοι πολίτες και στην Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία πολίτες από την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Όσο υψηλότερου επιπέδου είναι η μόρφωση, τόσο μεγαλύτερη είναι η κινητικότητα
Σύμφωνα με μία αντιπροσωπευτική δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου από το 2009, η προθυμία μεταξύ των Ευρωπαίων να εργαστούν στο εξωτερικό είναι μεγαλύτερη σε νέους ανθρώπους και αυξάνεται με το επίπεδο μόρφωσης. Προορισμοί στις άλλες χώρες της Ε.Ε. φαίνεται να είναι σαφώς δημοφιλείς σε νέους Ευρωπαίους, ιδίως στην περίπτωση που στη χώρα τους οι επαγγελματικές προοπτικές είναι δυσοίωνες.
Έτσι, από μία νέα δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου το έτος 2011 μεταξύ των 15χρονων και των 35χρονων προέκυψε, ότι λόγω των δυσοίωνων προοπτικών στην αγορά εργασίας, ένας στους δύο μπορεί να φανταστεί προσωρινά ή μόνιμα να εργαστεί σε κάποιο άλλο κράτος-μέλος. Ιδιαίτερα συχνά ανέφεραν οι νέοι Ιρλανδοί, Πορτογάλοι, Ισπανοί και Έλληνες την έλλειψη διαθέσιμων θέσεων εργασίας στην περιοχή τους ή στην ειδίκευσή τους καθώς και χαμηλούς μισθούς. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο μόρφωσης τόσο μεγαλύτερη είναι η επιθυμία να εργαστούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες - 55 τοις εκατό με υψηλότερο έναντι 33 τοις εκατό με χαμηλότερο επίπεδο κατάρτισης.
Τα γλωσσικά τμήματα είναι πλήρες
Τα τμήματα Γερμανικών είναι πλήρες, αναφέρει το Ινστιτούτο Goethe της Αθήνας. Τα φόρουμ στο διαδίκτυο, οι διοργανώσεις ενημέρωσης για όσους θέλουν να μεταναστεύσουν, τα εντατικά μαθήματα ξένων γλωσσών επίσης πλήρες. Περισσότεροι από το ένα τρίτο των νέων στην Ελλάδα μπορούν να φανταστούν να πάνε μόνιμα στο εξωτερικό. Δεν βλέπουν να έχουν πια ευκαιρίες στην πατρίδα τους. Η ανεργία στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 30 κυμαίνεται στο 40 τοις εκατό. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στους νεαρούς Ισπανούς: και αυτοί επιδιώκουν όλο και περισσότερο να πάνε Βόρια, και εν προκειμένω κυρίως στη Γερμανία. Η μετανάστευση μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας είναι αντιθέτως από το 2006 αρνητική. Το 2009 εγκατέλειψαν 35.000 μετανάστες (Τούρκοι, πολίτες με τούρκικη καταγωγή, Γερμανοί) τη Γερμανία με προορισμό την Τουρκία, ενώ 27.200 ήρθαν από τη χώρα του Βοσπόρου στη Γερμανία. Πολλοί νεαροί Τούρκοι δήλωσαν , πως τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, που στην πατρίδα τους η οικονομία ακμάζει, θα βρουν πιο εύκολα εργασία και θα μπορούν να κάνουν καριέρα στη Τουρκία παρά στη Γερμανία.
Πρόσφατα στοιχεία δεν υπάρχουν ακόμα. Και επειδή στην Ευρώπη δεν υπάρχουν πια έλεγχοι στα σύνορα και ο καθένας μπορεί να εγκατασταθεί στη γειτονική χώρα χωρίς να δηλωθεί, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι αριθμοί. Η έκθεση για τη μετανάστευση του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εσωτερικών για το 2009 κατέγραψε περίπου 8.500 μεταναστεύσεις από την Ελλάδα στη Γερμανία, αλλά πάνω από 16.000 Έλληνες εγκατέλειψαν τη Γερμανία. Αυτό εντωμεταξύ μπορεί να έχει αλλάξει δραματικά. Η έκθεση της Deutsche Bank θεωρεί πάντως σίγουρο ότι τα επόμενα χρόνια ο αριθμός κυρίως Ελλήνων αλλά και Ιρλανδών και Ισπανών που θα μεταναστεύσουν στην Γερμανία θα αυξηθεί.
πηγή για την δημοσιευση Goethe Institut
άρθρο που δημοσιευθηκε στην ιστοσελιδα του Goethe Institut Ελλάδας
από τον Volker Thomas
είναι ελεύθερος δημοσιογράφος στο Βερολίνο και διευθύνει στο Βερολίνο ένα πρακτορείο για Κείμενα και Σχεδιασμό (www.thomas-ppr.de)
Μετάφραση: Καρολίνα Τακτικού
είναι ελεύθερος δημοσιογράφος στο Βερολίνο και διευθύνει στο Βερολίνο ένα πρακτορείο για Κείμενα και Σχεδιασμό (www.thomas-ppr.de)
Μετάφραση: Καρολίνα Τακτικού
