Οι μετανάστες είναι αναντικατάστατοι
Πέρασαν 60 χρόνια από τότε που η Γερμανία έφερε τους λεγόμενους γκασταρμπάιτερ. Στο μεταξύ έγινε πατρίδα για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Κι ακόμα περισσότερο: έχουν γίνει αναντικατάστατοι.
Προφανώς θα ήταν ντροπή για τα αθλητικά χρονικά. Μόλις με έξι Γερμανούς παίκτες θα αντιμετώπιζε η Γερμανία την Ιταλία στην ημιτελικό του EURO, αν δεν συμμετείχαν οι παίκτες με μεταναστευτικό παρελθόν. Ο Σάμι Χεντίρα (Τυνησία), ο Μεσούτ Οζίλ (Τουρκία), ο Τζερόμ Μποατέγκ (Γκάνα), ο Λούκας Ποντόλσκι (Πολωνία) και ο Μάριο Γκόμεζ (Ισπανία) έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό ή στη Γερμανία από ξένους γονείς. Χάρη στο γερμανικό τους διαβατήριο έχουν το δικαίωμα να παίζουν με την Εθνική. Η σημασία των μεταναστών στη γερμανική κοινωνία είναι τεράστια.
15,7 εκατομμύρια μετανάστες στη Γερμανία
Η πολύχρωμη Εθνική Γερμανίας 7,1 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη Γερμανία χωρίς γερμανικό διαβατήριο. Επίσης άλλα 8,6 εκατομμύρια Γερμανοί με μεταναστευτικό παρελθόν, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εργασίας τον Ιούνιο του 2012. Συνολικά μιλάμε για 15,7 εκατομμύρια πολίτες με μεταναστευτικό υπόβαθρο, δηλαδή το 19% του πληθυσμού.
Οι δημοσιογράφοι Πιτ φον Μπέμπενμπουργκ και Ματίας Τίμε ασχολήθηκαν με τη σημασία της μετανάστευσης και στο βιβλίο τους «Η Γερμανία χωρίς ξένους» (εκδόσεις Redline, Μόναχο 2012) παρουσιάζουν το σενάριο του τι θα γινόταν, αν ξαφνικά εγκατέλειπαν τη Γερμανία οι μετανάστες χωρίς γερμανικό διαβατήριο, δηλαδή 7 περίπου εκατομμύρια άνθρωποι. «Δεν θα υπήρχε τομέας της ζωής που να μην πληγεί από τις συνέπειες», λέει ο Μπέμπενμπουργκ μιλώντας στη DW. «Δραματικές θα ήταν οι συνέπειες κυρίως στα πυκνοκατοικημένα κέντρα της δυτικής Γερμανίας.» Για παράδειγμα στη Φραγκφούρτη της Έσσης που θα έχανε ξαφνικά το ένα τέταρτο των κατοίκων της.
3,4 εκατομμύρια ξένοι είναι ενταγμένοι κανονικά στην
αγορά εργασίας και την οικονομία. «Η γαστρονομία απασχολεί με 20% το μεγαλύτερο
ποσοστό ξένων», λέει ο Μπέμπενμπουργκ. Αν όλοι αυτοί οι ξένοι εγκατέλειπαν τη
Γερμανία, οι Γερμανοί θα έπρεπε να εξασκηθούν στην εγκράτεια. Εδώ και χρόνια
για παράδειγμα το ντονέρ έχει πάρει τα πρωτεία από το λουκάνικο με κάρυ στα
ταχυφαγεία της επικράτειας. Όπως έγραψε πρόσφατα η εφημερίδα Tagesspiegel
του Βερολίνου, κάθε χρόνο καταναλώνονται στη Γερμανία 122.000 τόνοι κρέας για
ντονέρ.
Η διαπολιτισμική συμβολή
Φυσικά η σημασία των μεταναστών για τη γερμανική κοινωνία
δεν περιορίζεται στα στοιχεία της αγοράς εργασίας και το ντονέρ κεμπάπ. Η Αϊσέ
Ντεμίρ, αντιπρόεδρος των Τουρκικών Κοινοτήτων Γερμανίας, δηλώνει στη DW: «Η
συμβολή των μεταναστών είναι πολύτιμη στον τομέα των διαπολιτισμικών σχέσεων.»
Χάρη στους μετανάστες το πολυπολιτισμικό μοντέλο έχει γίνει εντελώς νορμάλ για
πολλούς Γερμανούς, όπως αποδεικνύουν και οι 1,8 εκατομμύριο γάμοι Γερμανών και
ξένων που κατέγραψε η Στατιστική Υπηρεσία μόνο το 2010. Και ο αριθμός των
μικτών γάμων αυξάνεται συνεχώς.
Ντονέρ, το νέο "εθνικό φαγητό" στη Γερμανία Η με απόσταση μεγαλύτερη μεταναστευτική ομάδα στη Γερμανία είναι οι Τούρκοι με 2,9 εκατομμύρια μέλη. Πολλοί απ’ αυτούς είναι μέλη οικογενειών των λεγόμενων γκασταρμπάιτερ που είχαν έρθει στη Γερμανία μετά τη γερμανοτουρκική συμφωνία προσέλκυσης εργατικού δυναμικού το 1961. Παρόμοιες συμφωνίες μεταπολεμικά υπήρξαν ήδη με την Ιταλία και την Ελλάδα. Το λεγόμενο «οικονομικό θαύμα», δηλαδή η μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη της Γερμανίας, δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τη βοήθεια των γκασταρμπάιτερ. Γι’ αυτό η Αϊσέ Ντεμίρ είναι πεπεισμένη: «Οι μετανάστες ήταν ενταγμένοι στην παραγωγική διαδικασία και συνέβαλαν έτσι ουσιαστικά στην ανάπτυξη.»Και τον 21ο αιώνα έρχονται στη Γερμανία πολλοί ξένοι, κυρίως όμως με υψηλή εξειδίκευση. Έρευνα του Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας για παράδειγμα πιστοποιεί ότι το 2009 πάνω από το 20% των μεταναστών ήταν εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Και κατά τη διάρκεια της ευρωκρίσης πολλοί γιατροί, μηχανικοί και ειδικοί των ΙΤ από την Ισπανία, την Πορτογαλία ή την Ελλάδα αποφασίζουν να πιάσουν δουλειά στη Γερμανία.
Μια κουλτούρα εγκάρδιας υποδοχής
Είναι λοιπόν η ιστορία της μετανάστευσης στη Γερμανία
μόνο μια ιστορία λαμπρών επιτυχιών; Δεν το βλέπουν όλοι έτσι. Μελέτη του
Πανεπιστημίου του Μπίλεφελντ έδειξε ότι το 47% των Γερμανών είναι επιφυλακτικοί
απέναντι στους μετανάστες.
Με το βιβλίο τους «Η Γερμανία χωρίς ξένους» ο
Μπέμπενμπουργκ και ο Τίμε θέλησαν να καταρρίψουν τις προκαταλήψεις με
στοιχεία.«Βρισκόμαστε σήμερα σε ένα σημείο καμπής, στο οποίο υπάρχουν ακόμα
εντάσεις και διενέξεις, αλλά πιστεύω ότι σύντομα θα είναι κάτι το αυτονόητο να
έχει κανείς μεταναστευτικό υπόβαθρο», υποστηρίζει ο Μπέμπενμπουργκ. Στη Γερμανία
υπάρχει ήδη μια κουλτούρα εγκάρδιας υποδοχής των ξένων. Μια κουλτούρα όπως αυτή
που είναι σήμερα αυτονόητη στην πολυπολιτισμική Εθνική Ποδοσφαίρου. Και που ας
ελπίσουμε θα της διασφαλίσει σύντομα τον επόμενο διεθνή τίτλο.